Generaal Johannes van den Bosch
Het is 1818. Het gaat niet goed met het Koninkrijk der Nederlanden. Napoleon heeft het land als 'Koninkrijk der Armen' achtergelaten. Een derde van de bevolking is afhankelijk van de hulp van anderen. De sociaal bewogen Generaal Johannes van den Bosch komt als redder in nood met een ambtieus plan om de armoede te bestrijden en richt de Maatschappij van Weldadigheid op. Het begin van een invloedrijke geschiedenis.
Actief en bewogen bestaan
Als visionair en kind van de Verlichting wilde hij de armoede uit Nederland verdrijven door landbouwkoloniën te stichten. Hij richt met vrienden de Maatschappij van Weldadigheid op. Een idee dat zo belangrijk wordt gevonden dat het Werelderfgoedcomité van UNESCO het in 2021 een plaats op de Werelderfgoedlijst waardig vond.
Een actief en bewogen bestaan kenmerkt zijn leven. Zowel in Nederland als in de West en de Oost. In zijn biografie De Kolonieman van de hand van Angelie Sens (verkrijgbaar in museum De Proefkolonie), in vele boeken en geschriften en in diverse archieven is veel over Johannes van den Bosch terug te vinden.
Duik in de geschiedenis
'Het doel der Maatschappij is hoofdzakelijk om den toestand der armen en lagere volksklassen te verbeteren door aan die mensen arbied, onderhoud en onderwijs te verschaffen en hen uit doen toestand van verbastering op te beuren en tot een hoogere beschaving, verlichting en werkdadigheid op te leiden.'
Hier staat hij
In de kolonie en tussen de kolonisten. Kijkend naar waar het allemaal begon: het midden van de Proefkolonie Frederiksoord. Lang was in de openbare ruimte van Frederiksoord en Wilhelminaoord geen verwijzing naar de generaal te vinden. Herma Schellingerhoudt, beeldend kunstenaar, heeft daar verandering in gebracht.
Op 25 juni 2022 werd, het in brons gegoten beeld van Johannes van den Bosch, onthuld door een nazaat van de generaal; Otto graaf Van den Bosch.
The making off
De betekenis van de sokkel
De drie koffiebonen in de sokkel verwijzen naar zijn drie periodes in de overzeese koloniën. We leven in het residu van het verleden. Om dat verleden te begrijpen en een plek te geven, zijn beelden nodig. In de breedste zin van het woord: om te leren, te contempleren en ons te bevrijden van de schaduwen. Door licht te laten schijnen op de zaken die ons raken, ons verontrusten of die pijnlijk zijn. Hierdoor is het mogelijk het verleden in de context van de tijd te zien. Het is een aanzet tot open dialoog en bewust te zijn van de invloeden en inzichten die uit ons verleden voortvloeien.
Want, zoals aan veel mensen uit het verleden, zitten er aan Johannes van den Bosch ook rafelranden. Met de inzichten van nu: zijn ‘zwarte’ kant. Zijn plantage in Indië waar slaven werkten, het gewelddadig neerslaan van opstanden, de ontsporing van het door hem ingevoerde cultuurstelsel: we kijken daar nu anders naar dan toen.
Wereldwijde uitzonderlijke en universele waarde
-
UNESCO Wereld Erfgoed
De Koloniën van Weldadigheid zijn in de zomer van 2021 uitgeroepen tot UNESCO Werelderfgoed. Hiermee erkent het Werelderfgoedcomité van UNESCO de wereldwijde uitzonderlijke en universele waarde van de landbouwkoloniën voor armoedebestrijding in Frederiksoord-Wilhelminaoord, Veenhuizen en in de Belgische Kolonie Wortel. Samen vormen ze één transnationaal UNESCO Werelderfgoed. Nog altijd vind je in het unieke gebied veel sporen terug van de Maatschappij van Weldadigheid en het gedachtegoed van Generaal Johannes van den Bosch.
-
European Heritage Label
De Kolononiën van Weldadigheid in Nederland en België hebben het zogenoemde European Heritage Label. Daartoef heeft de Europese Commissie in april 2020 besloten. De Koloniën hebben een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis en cultuur van Europa en in de opbouw van de Europese Unie. Het label moet het wederzijdse begrip tussen Europese burgers vergroten en Europese burgers, in het bijzonder jongeren, meer inzicht geven in het huidige Europa en het gemeenschappelijke cultureel erfgoed.
Luister de podcast Europa om je heen
-
Canon van Nederland
Het unieke verhaal van de Koloniën van Weldadigheid is nauw verbonden met Koning Willem I. Hij was beschermheer van de Maatschappij van Weldadigheid. In de Canon van Nederland heeft Koning Willem I een aparte plek en wordt de geschiedenis van zo'n 200 jaar geleden haarscherp uitgelegd. De energieke Willem, ook wel ‘koning-koopman’ genoemd, spant zich tijdens zijn koningschap met name in om de economie weer tot bloei te brengen. Hij doet dat door in de drie delen van zijn koninkrijk de sterke kanten van de economie te stimuleren
Museum De Proefkolonie
Er is nog veel van het gedachtegoed van Johannes van den Bosch en wat hij tot stand bracht te zien in de Vrije koloniën Frederiksoord en Wilhelminaoord. Een bezoek aan museum De Proefkolonie, voorafgaand aan je ontdekkingstocht in het unieke gebied, is aan te bevelen.
Hier treed je in de voetsporen van de eerste kolonisten en ervaar je hun onvergetelijke verhaal via een unieke multimediale tijdreis. Leuk voor jong en oud!
Meer informatie